Chowacz brukwiaczek

Osobnik dorosły: chrząszcz: 4-5 mm, szaro-czarny.
Larwa: ok. 7 mm długości, biała, żerująca wewnątrz rośliny.

Chowacz brukwiaczek stanowi szczególne zagrożenie dla rzepaku ozimego, ale także pozostałych roślin z rodziny kapustowatych, takich jak brokuł, kalafior czy brukselka. Chowacz brukwiaczek (łac. Ceutorhynchus napi) od lat odpowiada za szkody w uprawach i co niezwykle ważne, jest dla nich niebezpieczny zarówno jako osobnik dorosły, jak i larwa. Tutaj dowiedzą się Państwo wszystkiego na temat jednego z najbardziej popularnych szkodników polskich upraw. Zapraszamy do zapoznania się z pełną charakterystyką w każdej fazie życia chowacza brukwiaczka, ale także progu jego szkodliwości, objawów żerowania, czasu występowania oraz metod zwalczania.

Chowacz brukwiaczek – charakterystyka

Szkodniki, o których mowa, są chrząszczami z rodziny ryjkowcowatych, które charakteryzują się największymi rozmiarami pośród chowaczy. Ciało dorosłego osobnika w postaci chrząszcza może mieć około 4-5 mm długości i charakteryzuje się szaro-czarną barwą o matowym wykończeniu. Głowa owada jest wydłużona, natomiast cienki ryjek, odpowiedzialny za większość szkód, skierowany nieco do dołu.

Larwy chowacza brukwiaczka osiągają długość około 7 mm i charakteryzują się żółtawo-białą barwą. W tej fazie życia szkodnik pozbawiony jest odnóży, jednak skutecznie radzi już sobie z żerowaniem wewnątrz rośliny. Głowa larwy z początku jest czarna, jednak z czasem zmienia odcień na żółtobrązowy z charakterystyczną szczeciną w górnej części. Dorosła larwa wygryza się u nasady liścia dojrzewającej rośliny, aby przepoczwarzyć się w glebie.

Chowacz brukwiaczek — próg szkodliwości

Szkodliwość tego chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych oceniana jest głównie na podstawie uszkodzeń, jakie rolnicy mogą zaobserwować na rzepaku, ponieważ to właśnie on staje się głównym pożywieniem chowacza brukwiaczka. Od 2 do 4 owadów na 25 roślin to moment, w którym jego obecność na uprawie zaczyna stwarzać realne zagrożenie i wskazane jest rozpoczęcie zwalczania środkami chemicznymi.

Chowacz brukiwaczek – objawy żerowania

Objawy żerowania chowacza brukwiaczka mogą być różne w zależności od tego, jaką roślinę zaatakował. Dla większości roślin, na których żeruje ten gatunek chrząszcza, pierwszymi oznakami świadczącymi o jego obecności są drobne ukłucia w łodydze o średnicy około 1 mm. Dookoła otworu można znaleźć resztki śluzu, jednak z czasem otoczka zmienia barwę na białą. Jest to dla rolnika jasny sygnał, że chowacz brukwiaczek jest obecny w roślinach i rozpoczyna ich atakowanie. Na tym etapie należy regularnie weryfikować pozostałe rośliny uprawne, aby w porę rozpocząć oprysk środkami chemicznymi.

Do innych, bardziej poważnych objawów świadczących o obecności chrząszcza na uprawie są uszkodzenia stożka wzrostu roślin takich jak kapusta, brokuł czy brukselka, które skutkują niemożnością wytworzenia się róży. W miejscu uszkodzenia możemy zobaczyć charakterystycznie wyrastające rozety zdeformowanych liści.

W przypadku uprawy rzepaku można zaobserwować natomiast deformacje i pękanie łodyg, obniżenie pionu, nierównomierne dojrzewanie roślin czy ich podatność na choroby grzybowe. Dzieje się tak, ponieważ w momencie składania jaj przez szkodnika na łodygach tworzą się cienkie rynny, zgrubienia oraz charakterystyczne wygięcia w kształcie litery S. To właśnie one są powodem pęknięć i powstawania różnego rodzaju infekcji spowodowanych przez choroby grzybowe, takie jak szara pleśń, sucha zgnilizna kapustnych czy zgnilizna twardzikowa.

Czas występowania chowacza brukwiaczka

Pierwszą styczność w sezonie z rośliną chrząszcz ma jeszcze wczesną wiosną, gdy temperatura otoczenia wynosi między 10-12 stopni. To wówczas dorosłe osobniki składają pierwsze jaja w rosnącym rzepaku, którego rozwój dopiero się rozpoczyna. Kolejny nalot szkodnika ma miejsce w okolicach czerwca i lipca – wtedy to nie larwy uszkadzają rośliny, a dorosłe osobniki. Szczególną aktywność szkodnika można zaobserwować suchą wiosną, w przypadku jednostronnego płodozmianu, a także w resztkach pożniwnych oraz obecności chwastów kapustowatych w sąsiadujących uprawach.

Chowacz brukwiaczek – zwalczanie

Aby ochronić swoją uprawę przed uszkodzeniami wywołanymi przez larwy i dorosłe osobniki chowacza, warto regularnie obserwować swoje plony. Przed zastosowaniem insektycydów warto pamiętać o podstawowych zasadach chroniących przed chrząszczem, jakim jest chowacz brukwiaczek. Zwalczanie środkami chemicznymi może okazać się zbędne, jeśli zadbamy o usuwanie resztek pożniwnych, eliminację chwastów kapustowatych czy izolację przestrzenną od innych roślin kapustowatych.

W momencie przekroczenia progu szkodliwości należy zastosować sprawdzone środki owadobójcze, które pozwolą ochronić przed dalszym niszczeniem uprawy. Substancjami czynnymi, które najlepiej radzą sobie z chowaczem brukwiaczkiem są: Deltametryna, Acetamipryd, Lambda-cyhalotryna oraz Gamma-cyhalotryna, którymi po wymieszaniu z odpowiednią ilością wody należy wykonać oprysk średniokroplisty. Szczegóły zastosowania wybranego produktu chemicznego znaleźć można na opakowaniu lub ulotce producenta. Należy się z nimi dokładnie zapoznać i stosować według zaleceń.