Czerń krzyżowych

Popularne rośliny uprawne bywają atakowane przez groźne patogeny, nawet jeśli stosuje się działania profilaktyczne, dlatego dbaj o stan gleby oraz odpowiednie nawożenie. Zbiorom zagraża czerń krzyżowych (zwany też alternariozą czy czernieniem łuszczyn), czyli choroba występująca niemal na całym świecie i dotykająca przedstawicieli rodziny kapustowatych. Pojawia się w rzepaku jarym i ozimym, kapuście, kalafiorze czy brokułach. Jej zwalczanie jest niezwykle ważne, gdyż negatywnie wpływa na jakość oraz ilość plonów – potrafi je zmniejszyć nawet o 30%. Dzięki nowoczesnym środkom grzybobójczym można zadziałać zapobiegawczo lub zniszczyć przyczyny problemu! 

Czynniki sprzyjające czerni krzyżowych

Dobrze jest poznać warunki, w których opisywana choroba rozwija się najszybciej, aby zwalczanie przebiegało sprawnie. Na początek warto podkreślić, że infekcje są powodowane przez grzyby Alternaria brassicae, Alternaria brassicicola oraz Alternaria alternata. Powodują one szkody przez cały okres wegetacji, czyli od lutego aż do września. Sprzyja im wysoka temperatura powietrza utrzymująca się w przedziale od 20 do 30 stopni Celsjusza, a także duża wilgotność – 80-90%. Czerń krzyżowych występująca w rzepaku, kapuście czy kalafiorze ma swoje źródło w porażonych nasionach oraz resztkach pożniwach. Wytworzone zarodniki konidialne (w nasionach mogą przetrwać nawet ponad 10 lat) są następnie roznoszone przez deszcz i wiatr. Powstała grzybnia wnika do wnętrza roślin, szczególnie wtedy gdy liście i łodygi są uszkodzone przez grad czy żerujące owady.

Objawy występowania czerni w rzepaku, kapuście czy kalafiorze

Każdy rolnik musi rozpoznawać główne objawy związane z działaniem patogenów i zareagować w odpowiedni sposób. Jak wiadomo, czerń krzyżowych może pojawić się na takich roślinach jak rzepak, kapusta, kalafior, rzepa czy brokuł. Jego zwalczanie jest bardzo istotne, gdyż może spowodować znaczne szkody. Porażone nim rośliny mają na blaszkach liści koncentryczne, ciemnobrązowe plamy – tkanka wokół nich jest żółtawa. Skazy są rozrzucone nierównomiernie. Choroba niekiedy pojawia się w chwili kiełkowania nasion, a wtedy na liściastych częściach można zaobserwować brunatne, czarne zmiany. Gdy panuje duża wilgotność, w ich obrębie zaczynają występować ciemnobrązowe naloty. W efekcie tkanki zamierają, dochodzi do ich wykruszania się, co objawia się dziurami w liściach. Patogeny największą szkodliwość w gatunkach kapusty i kalafiora mają w okresie rozwoju róży, bo prowadzą do obniżenia wartości handlowej warzyw. Znacznie gorzej sytuacja wygląda w przypadku rzepaku, gdyż choroba wiąże się nie tylko z nekrozami i chlorozami, ale także zamieraniem młodych łuszczyn oraz pękaniem starych.

Zapobieganie czerni krzyżowych w uprawach 

Doświadczonych rolników nie trzeba przekonywać, jak istotne są działania zapobiegawcze, które sprawią, że choroba nie pojawi się lub będzie łatwa w zwalczaniu. Jest to kluczowe, gdyż pierwsze objawy niekorzystnego oddziaływania patogenów stają się widoczne w sierpniu. Można je zaobserwować na najstarszych, dolnych liściach rzepaku, kapusty czy kalafiora. Jakie kroki podjąć, aby czerń krzyżowych nie pojawiła się na roślinach? Przede wszystkim opłaca się stosować racjonalny płodozmian – najlepiej 3-4 letni. Nie poleca się uprawiać po sobie gatunków z tej samej rodziny. Warto chociażby część ziemi przeznaczyć na rośliny fitosanitarne czy nawozy zielone. Zawsze trzeba korzystać z wysokiej jakości materiału siewnego, który został zaprawiony środkami przeciw szkodnikom i chorobom grzybowym takim jak czerń krzyżowych. Właściciele pól z rzepakiem, kapustą czy kalafiorem powinni też na bieżąco zajmować się zwalczaniem chwastów metodami mechanicznymi lub chemicznymi, a także po zakończeniu upraw głęboko przeorać pozostałości po zbiorach.

Zwalczanie czerni krzyżowych środkami chemicznymi

Niekiedy nawet dokładne zabiegi profilaktyczne nie gwarantują eliminacji choroby. W takie sytuacji niezbędne okazują się preparaty chemiczne, które można znaleźć w naszej ofercie. Czerń krzyżowych w uprawach kapusty, kalafiora czy rzepaku da się redukować poprzez zaprawienie nasion oraz opryski. Termin i sposób działania da się określić przez zbadanie nasilenia zakażenia patogenami. W tym celu poleca się pobrać liście z pola lub obserwować dokładnie stan plantacji. Zwalczanie takiej choroby jak czerń krzyżowych w rzepaku jest możliwe jesienią (BBCH 14-18), wiosną po ruszeniu wegetacji (BBCH 31-39), w czasie kwitnienia, aż do uformowania łuszczyn (faza BBCH 65-71). Proponowane artykuły warto zastosować zapobiegawczo, aby uregulować wzrost roślin, poprawić ich pokrój i zwiększyć zdolności do przezimowania. Powszechnie stosuje się środki kontaktowo-układowe, np. związki triazolowe. Aby nie powstały patogeny odporne na fungicydy, wybrać można też mieszanki z azoksystrobiną. Zawsze pamiętaj o tym, żeby nie przekraczać maksymalnej dawki preparatu określonej w litrach na hektar. Jeśli uprawiasz rzepak, kapustę czy kalafior, to koniecznie sprawdź, jakie środki są dostępne w naszym asortymencie. Mamy bogatą ofertę produktów ułatwiających zwalczanie czerni krzyżowych, więc zapraszamy do skorzystania!