Mączniak prawdziwy

Nazwa inaczej:

Mączniak, mączniak właściwy

Uprawa:

Burak cukrowy, Burak ćwikłowy, Groch siewny, Groch zielony, Jabłoń, Jęczmień jary, Jęczmień ozimy, Marchew, Owies, Pietruszka, Pszenica jara, Pszenica ozima, Pszenżyto jare, Pszenżyto ozime, Rzepak jary, Rzepak ozimy, Truskawka, Żyto jare, Żyto ozime

Czas występowania:

Głównie przy wysokiej wilgotności i temperaturze

Szkodliwość:

Stopniowo ogranicza rozwój porażonych części roślin, doprowadza do zamierania rośliny - straty w plonie

Miejsce infekcji:

Na powierzchni zaatakowanej rośliny - m.in. na liściach, łodygach zielonych, młodych pąkach, owocach

Objawy choroby:

Na częściach zielonych roślin pojawia się charakterystyczny, biały, mączysty nalot, który jest supiskiem bezbarwnych strzępek grzybni i zarodników konidialnych, grzybnia po jakimś czasie ciemnieje, staje sie bardziej brązowa, tworzy kuliste owocniki (czarne lub ciemnobrązowe); mączniak prawdziwy występuje na wielu gatunkach roślin - dzewach i krzewach liściastych, chwastach, roślinach ozdobnych i motylkowych, na zbożach, warzywach, owocach

OPIS

Jedną z największych zmór wszystkich sadowników oraz posiadaczy gospodarstw rolnych jest mączniak prawdziwy. Mianem tym określa się grupę chorób wywoływanych przez grzyby, która dotyka wiele roślin ozdobnych, drzew owocowych, zbóż, warzyw czy też chwastów. Wspomniane grzyby są niezwykle wyspecjalizowane, co sprawia, że każdy ich rodzaj może odpowiadać za porażenie innego gatunku rośliny. Z tego też względu nomenklatura mączniak prawdziwy określa wiele nazw organizmów wywołujących podobne objawy. W naszym kraju przyjęło się, że nazwa opisywanej choroby łączy się z danym gatunkiem rośliny, np. mączniak prawdziwy truskawki czy mączniak prawdziwy jabłoni. Warto dodać, że wspomniane grzyby mogą spowodować występowanie objawów we wszystkich nadziemnych częściach rośliny, czyli liściach, kwiatach, owocach i łodygach.

Mączniak prawdziwy – objawy

Mimo że za występowanie choroby bardzo często odpowiada inny gatunek grzyba, możemy mówić o takich samych objawach towarzyszącym rozwijaniu się patogenu. Przede wszystkim najbardziej charakterystyczną cechą zaatakowania rośliny przez mączniaka prawdziwego są białe plamy, pojawiające się w głównej mierze na górnej warstwie liści. Biały nalot może przejść również na ich dolny spód. Z czasem może się on rozprzestrzenić na całą powierzchnię liści, co w końcowym rozrachunku doprowadza do ich zżółknięcia oraz wyschnięcia. W związku z pokryciem rośliny grzybem, nie może ona przeprowadzać procesu fotosyntezy. To hamuje jej rozwój, powoduje zwijanie się liści, a ostatecznie doprowadza do jej obumarcia.

Mączniak prawdziwy truskawki

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, patogen chorobotwórczy dotyka różnego rodzaju roślin. Do tego grona należą również bardzo chętnie uprawiane w naszym kraju truskawki. Do rozwoju mączniaka prawdziwego przyczyniają się grzyby z rodzaju Podosphaera aphanis. Tak jak w większości przypadków pojawienia się mączniaka prawdziwego, objawami charakterystycznymi występowania choroby są biały nalot grzybni na powierzchni liści oraz zawijanie się brzegów liści. Wraz z białym nalotem pojawić się mogą również nieregularne, jasnofioletowe plamki.

Mączniak prawdziwy buraka

Za wywołanie opisywanej choroby buraka odpowiadają grzyby z grupy Erysiphe communis. Warto wspomnieć, że dotyczy ona każdego rodzaju tej rośliny, czyli pastewnego, cukrowego czy ćwikłowego. Jest ona bardzo często lekceważona przez hodowców, gdyż infekuje w głównej mierze liście, a nie organ spichrzowy. Z tego też względu nie wpływa diametralnie na aspekty ekonomiczne. Może się jednak zdarzyć, że patogen pojawi się w bardzo wczesnym stadium rozwoju buraka, co przełoży się na plonowanie. Grzyby najczęściej są zauważalne w końcowej fazie wegetacji, gdy w pierwszej kolejności atakują starsze liście, a następnie przenoszą się na inne części zielone rośliny. Biały nalot przy silnym porażeniu stopniowo poszerza swoją powierzchnię, czym doprowadza do zżółknięcia liści, a następnie do ich zwiędnięcia oraz uschnięcia.

Mączniak prawdziwy zbóż

Choroba ta pojawia się na całej szerokości geograficznej naszego kraju i jest wywoływana przez grzyby z rzędu Blumeria graminis. Jest to patogen ściśle wyspecjalizowany, którego odmiany atakują poszczególne gatunki zbóż (najczęściej jęczmień i pszenicę, rzadziej żyto, owies i pszenżyto). Możemy go określić mianem bezwzględnego pasożyta, gdyż rozwija się wyłącznie na żywych roślinach. Biały nalot w postaci grzybni pojawia się już jesienią, a jego nasilenie możemy zaobserwować w okresie wiosennym. Mączniak prawdziwy rozwija się po obu stronach blaszki liściastej oraz kłosach i łodygach. Z czasem kolor biały nalotu ciemnieje, przybierając rdzawobrązową barwę. W pierwszej kolejności patogen infekuje liście, a następnie choroba atakuje pozostałe zielone części rośliny, doprowadzając do ich obumarcia.

Mączniak prawdziwy jabłoni

Cechą charakterystyczną pojawienia się grzyba Podosphaera leucotricha odpowiedzialnego za występowanie choroby jest biały nalot pojawiający się na różnych częściach zielonych drzewa. Najczęściej można go zaobserwować na górnej warstwie liści, lecz z czasem rozprzestrzenia się on na całą ich powierzchnię i szarzeje. Na ogół silnie porażone chorobą pąki oraz pędy obumierają, a liście wysychają i zwijają się. Charakterystyczne białe plamy nie pojawiają się natomiast na owocach. W ich przypadku na skórce można zauważyć rdzawe plamki lub siateczkę w tym kolorze.

Mączniak prawdziwy – zwalczanie

W celu zwalczania patogenu przede wszystkim należy dokonywać regularnej lustracji upraw oraz zapobiegać rozwojowi choroby zanim ona nastąpi. W tym celu warto stosować preparaty na mączniaka prawdziwego oparte na siarce lub kwasie salicynowym, które wzmocnią odporność roślin. W przypadku pojawienia się pierwszych objawów infekcji należy usuwać dotknięte chorobą części rośliny oraz opadnięte liści, by zapobiec rozprzestrzenianiu się zarodników grzyba.

Mączniak prawdziwy – oprysk

Stosowane w hodowli metody agrotechniczne powinno łączyć się wraz z chemicznymi środkami ochrony roślin. W zależności od rodzaju uprawy należy dobrać preparaty w taki sposób, by były one dopasowane do danego gatunku. Najczęściej stosuje się opryski fungicydami, których zadaniem jest zwalczanie patogenów odpowiadających za występowanie choroby. Wykorzystując fungicydy bezsprzecznie należy podporządkowywać się wskazówkom przygotowanym przez producenta w celu uzyskania zdrowej uprawy.