Herbicydy w ochronie kukurydzy

W Polsce powszechnym jest tradycyjny, płużny sposób uprawy roli pod kukurydzę oraz stosowanie obornika lub innych nawozów naturalnych. Jednak w wielu gospodarstwach, zwłaszcza wielkoobszarowych, w których ziarno kukurydzy stanowi przedmiot obrotu handlowego, coraz częściej kukurydzę uprawia się w kilkuletniej monokulturze, stosując jednocześnie uproszczenia w uprawie roli, a nawet siewu.

Polegają one na pomijaniu niektórych zabiegów, tj. podorywka czy bronowanie, spłycaniu orki lub zastępowaniu jej działaniem głębosza, grubera albo brony talerzowej. W niektórych gospodarstwach rezygnuje się z uprawy roli i stosuje siew bezpośredni. Takie postępowanie ogranicza możliwość mechanicznego niszczenia chwastów. Z powodu późnego siewu, wolnego wzrostu początkowego, małej obsady roślin, szerokiej rozstawy rzędów, późnego zakrywania międzyrzędzi kukurydza jest gatunkiem bardzo podatnym na zachwaszczenie. Jej konkurencyjność w odniesieniu do chwastów w początkowym okresie wzrostu ograniczają często opóźniające się wschody, np. wynikające z chłodnej wiosny.

Konkurencji z chwastami nie sprzyja również pionowy wzrost i wąski w przekroju, nierozgałęziony pokrój rośliny. Występujące w łanie kukurydzy chwasty silnie ograniczają wielkość i jakość plonu. Straty plonu ziarna, przy braku odchwaszczania, szacowane są na poziomie blisko 30%. Uprawa kukurydzy w monokulturze, uproszczenia w uprawie roli czy ograniczanie asortymentu stosowanych herbicydów do 1-2 substancji czynnych (brak rotacji herbicydów) zwiększają zachwaszczenie plantacji i kompensację chwastów. W takich warunkach silna konkurencja ze strony uciążliwych gatunków (perz, chwasty prosowate) i ich kompensacja na polu zwiększa straty plonu, w skrajnych przypadkach nawet do 70%.

Najgroźniejsze chwasty kukurydzy należą do różnych grup botanicznych

• jednoliścienne jednoroczne - chwasty prosowate, np. chwastnica jednostronna, włośnice,
• jednoliścienne wieloletnie - perz właściwy,
• dwuliścienne jednoroczne - chaber bławatek, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, przytulia czepna, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa, komosa biała, rdesty, chwasty rumianowate, psianka czarna,
• dwuliścienne wieloletnie - ostrożeń polny, chwasty powojowate.

Różne terminy i długi okres wschodów chwastów, a także niejednakowy rytm wzrostu i rozwoju poszczególnych gatunków uniemożliwiają ich zwalczanie 1 substancją czynną. Możliwość stosowania obecnie w odchwaszczaniu kukurydzy kilkunastu substancji czynnych i ich mieszanek pozwala na dobór herbicydów zwalczających gatunki jedno- i dwuliścienne, tak przed wschodami kukurydzy, jak i po wschodach.

Decyzja o zastosowaniu określonej substancji czynnej, terminie, sposobie jej aplikacji oraz dawce zależy od wielu czynników i nie jest tym samym sprawą prostą. Powinna ona opierać się na wiedzy i doświadczeniu rolnika, bieżącym monitoringu składu gatunkowego chwastów i stopnia zachwaszczenia pola. Winna uwzględniać również możliwość uprawy określonej rośliny następczej. Oprócz tego, przy określaniu wielkości aplikowanej dawki herbicydu należy uwzględniać rodzaj gleby oraz zalecenia producentów herbicydów.

Profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin są ustawowo zobowiązani do przestrzegania zasad integrowanej ochrony. Jedna z nich decyzję o zastosowaniu herbicydu uzależnia od tzw. progu ekonomicznej szkodliwości dla chwastów w określonej uprawie. Stąd też coraz częściej stosuje się regulację zachwaszczenia, a nie jego całkowitą eliminację. Obok podano progi ekonomicznej szkodliwości dla chwastów w uprawie kukurydzy.

W przypadku kukurydzy wskazują one, przy jakiej liczbie osobników danego gatunku chwastu (grupy gatunków) występujących na powierzchni 10 m² można spodziewać się obniżki plonu ziarna o co najmniej 5%, co ekonomicznie uzasadnia jego zwalczanie.

Progi ekonomicznej szkodliwości dla chwastów w uprawie kukurydzy

• komosa biała 5 szt. x 10 m^-2
• szarłat szorstki 20 szt. x 10 m^-2
• ostrożeń polny 10 szt. x 10 m^-2
• chwastnica jednostronna 60 szt. x 10 m^-2
• rdestowate ok. 10-20 szt. x 10 m^-2 

Źródło: http://www.minrol.gov.pl/Informacje-branzowe/Produkcja-roslinna/Ochrona-roslin/Integrowana-ochrona-roslin/Metodykiintegrowanej-ochrony-roslin.

Stosowanie preparatów przed lub krótko po wschodach kukurydzy umożliwia wczesną regulację zachwaszczenia. Wczesne odchwaszczanie kukurydzy pozwala na efektywniejsze odżywienie się i pobieranie wody przez rośliny dzięki dobrze rozwijającemu się systemowi korzeniowemu. Ponadto ogranicza możliwość wystąpienia w jej późniejszych fazach rozwojowych efektu switch point, obserwowanego niekiedy przy późnym zwalczaniu chwastów.

Efekt switch point Polega on na tym, że roślina, konkurując przez długi czas z chwastami, nadmiernie wyrasta, wytwarza słabszy system korzeniowy, jest gorzej odżywiona i w konsekwencji obniża potencjał plonowania.

Jednym z herbicydów do wczesnego stosowania w kukurydzy jest Lumax^® 537,5 SE eliminujący konkurencję chwastów już w momencie ich kiełkowania i wschodów. Lumax^® 537,5 SE przeznaczony jest do przedwschodowego bądź powschodowego (do fazy 3. liścia rośliny uprawnej) zwalczania gatunków jednoliściennych (zwłaszcza prosowatych) oraz dwuliściennych w kukurydzy. Może być aplikowany doglebowo lub nalistnie na polach wolnych od perzu, chwastów wieloletnich i głęboko się korzeniących.

Dzięki połączeniu 3 substancji czynnych (terbutylazyna, mezotrion, S-metolachlor) oraz ich działaniu nalistnemu i przez glebę, herbicyd Lumax^® 537,5 SE wykazuje bardzo szerokie spektrum zwalczanych chwastów i dużą skuteczność działania w odniesieniu do najważniejszych gatunków chwastów jedno- i dwuliściennych. Substancją czynną bardzo często występującą w herbicydach do powschodowego zwalczania jednorocznych chwastów jednoliściennych oraz niektórych dwuliściennych w kukurydzy jest nikosulfuron (pochodna sulfonylomocznika).

Nikosulfuron wkrótce po wchłonięciu przez liście przebarwia je na czerwono i spowalnia wzrost chwastów, aby po 20-25 dniach spowodować ich całkowite zamieranie. Substancję tę zawierają m.in. herbicydy Kivi^® 040 SC oraz Kivi^® Extra 6 OD. Są to herbicydy selektywne o działaniu systemicznym, pobierane głównie poprzez liście i szybko przemieszczane w roślinie, hamując jej wzrost i rozwój. Spośród chwastów jednoliściennych niszczą chwastnicę jednostronną oraz perz właściwy.

Wrażliwe chwasty dwuliścienne to: fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, przytulia czepna, rdest powojowaty, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa. Ponadto dodanie 2 adiuwantów sprzyja lepszemu pokryciu liści chwastów przez substancję czynną, co zwiększa jej wchłanianie, a także eliminuje konieczność dodawania adiuwantów podczas sporządzania cieczy roboczej.

Nowatorska, unikalna formulacja Extra 6 OD nikosulfuronu zastosowana w preparacie Kivi® Extra 6 OD umożliwia jego stosowanie w  różnych odmianach kukurydzy od stadium 2. do 8. liścia oraz rozszerza spektrum chwastów wrażliwych m.in. o: włośnicę, bodziszka drobnego, rumian polny, rdest ptasi oraz chabra bławatka.

Do powschodowego zwalczania chwastów dwuliściennych (zwłaszcza ostrożenia i chwastów rdestowatych) oraz jednoliściennych (perzu) w kukurydzy może być stosowany herbicyd Maister Power^® 42,5 OD. Innowacyjna formuła preparatu wykorzystuje nalistne i odglebowe działanie 3 substancji czynnych: foramsulfuronu - zwalczającego chwasty jednoliścienne, jodosulfuronu - skutecznego w niszczeniu chwastów dwuliściennych oraz działającego na chwasty jedno- i  dwuliścienne tienkarbazonu metylowego.

Długie, o szerokim spektrum, odglebowe działanie fitotoksyczne 3 substancji czynnych okazuje się skuteczne również w likwidacji ewentualnego zachwaszczenia wtórnego i pozwala w praktyce ograniczyć chemiczną walkę z chwastami do 1 zabiegu powschodowego. Z kolei szybka dekompozycja herbicydu Maister Power® 42,5 OD w glebie nie ogranicza zasiewów roślin następczych i nie wpływa na zmianowanie.