Strąkowiec grochowy

Chrząszcz: czarny, owalny, nieco wypukły, od 3,5 do 5,3 mm. Pokrywy ze szczecinkami w kolorze białym, żółtym a także brązowym. Czułki i nogi żółtoczerwone, głowa skierowana ku dołowi. Przedplecze szerokie, ostania część odwłoka znacznie widoczna. Tylne nogi zakończone kolcem.
Jaja: żółte.
Larwy: do 6 mm, białe, z trzema parami odnóży, pokryte długimi, rzadko rozmieszczonymi włoskami.

Plantatorzy grochu zmagają się z przeróżnymi chorobami oraz szkodnikami atakującymi ich uprawy. Jednym z najgroźniejszych jest strąkowiec grochowy (Bruchus pisorum), który nie tylko żeruje na polach uprawnych, ale także przedostaje się wraz ze zbiorami do magazynów, gdzie powoduje dalsze szkody. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze metody zwalczania osobników z rodziny strąkowcowatych wraz z przykładowymi preparatami chemicznymi o wysokiej skuteczności działania insektobójczego.

Charakterystyka strąkowca grochowego

Bruchus pisorum to chrząszcz zaliczany do rodziny strąkowcowatych, który jest uznawany za jednego z najważniejszych szkodników grochu, niezwykle trudnego w zwalczaniu. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia strąkowca grochowego, aby przekonać się, że ma dosyć charakterystyczny wygląd. Dorosłe osobniki osiągają długość około 4–5 mm i mają czarne pokrywy, które są pokryte szarymi lub brązowymi niewielkimi włoskami, a także białymi plamkami na skrzydłach. Insekt ma silne odnóża i długie czułki. Z kolei larwy są koloru białego z ciemniejszą, wyróżniającą się głową i trzema parami odnóży (osiągają rozmiar 6 mm). 

Owady te rozmnażają się niemal niezauważalnie. W wielu przypadkach szkody są widoczne dopiero w momencie wyłuskania ziaren. Każdego roku występuje wyłącznie jedno pokolenie strąkowca grochowego. Insekty jednorazowo składają około 500 jaj, które zostają umieszczone w zalążkach strąków. Larwy przed etapem przepoczwarzenia wygryzają okrągłą dziurę w łupinie nasienia, budując specjalny kokon. W momencie osiągnięcia dorosłości (jesienią) owad może opuścić nasiono i przezimować w kryjówkach lub pozostać w grochu, aby po zbiorach znaleźć się w magazynie. To niebezpieczna sytuacja, która może doprowadzić do tego, iż cały materiał uprawowy nie będzie nadawał się do odsprzedaży. Właśnie dlatego tak ważne jest wczesne zwalczanie szkodników. 

Objawy występowania strąkowca grochowego

Właściciele gospodarstw rolnych powinni już w okresie kwitnienia, a więc na przełomie maja i czerwca, rozpocząć wnikliwą obserwację plonów w celu znalezienia osobników gatunku strąkowca grochowego jeszcze przed złożeniem jaj. Szybkie zwalczanie, m.in. poprzez zastosowanie oprysku, w znacznym stopniu ograniczy poziom strat w uprawach. Największe nasilenie występowania chrząszczy można zaobserwować podczas kwitnienia, wtedy bowiem samice składają jaja, przylepiając je specjalną mazią do kwiatów i łodyg. Larwy wgryzają się do nasion, w wyniku czego te ostatnie nie mogą w późniejszym czasie kiełkować i rosnąć.

Jak objawia się obecność strąkowca grochowego? W internecie można znaleźć zdjęcia przedstawiające zarówno jajka oraz larwy żerujące w nasionach, jak i chrząszcze już po przepoczwarzeniu. W drugim przypadku na ziarnach zauważalne są charakterystyczne uszkodzenia w kształcie okrągłych okienek, które zostały wygryzione przez owady. Niestety w momencie wykrycia larw w grochu często okazuje się, że niemal cały plon z pola uprawnego nie będzie nadawał się do sprzedaży oraz siewu. Mimo iż dorosłe osobniki również żerują na roślinie, głównie gryząc liście, to ich działania nie są tak szkodliwe, jak w przypadku larw. 

Strąkowiec grochowy – poziom szkodliwości

Jak już wspomnieliśmy, ten chrząszcz jest niezwykle szkodliwym insektem, stanowiącym zagrożenie dla całej plantacji. Strąkowce grochowe żerują zarówno w nasionach kiełkujących na polach uprawnych, jak i w grochu po zbiorach znajdującym się w magazynie. Dlatego też tak ważne jest zwalczanie i wytępienie owadów w początkowych fazach ich rozwoju. Przyjęło się, iż progiem szkodliwości jest obserwacja zaledwie dwóch chrząszczy na 1 m2 plantacji w okresie kwitnienia. Zastosowanie odpowiednich insektycydów powinno nastąpić już przy pięcioprocentowym poziomie uszkodzenia roślin. 

Rolnicy, którzy uprawiają groch i zmagają się z występowaniem strąkowca grochowego, powinni zapoznać się ze zdjęciami przedstawiającymi tego charakterystycznego chrząszcza oraz dziur w nasionach będących pozostałościami po wygryzieniu przez dorosłe osobniki. Właściciele przed opryskiem muszą przejść się po polach uprawnych, aby sprawdzić, z jak wielkim problemem się mierzą. Zwalczanie insektów jest skuteczne wyłącznie po dokładnym określeniu gatunku, do którego należą. 

Jak wygląda zwalczanie strąkowca grochowego?

Larwy, żerując na nasionach grochu, przyczyniają się do ich znacznego uszkodzenia, przez co ziarna tracą na wartości jako materiał siewny i nie mogą również zostać wykorzystane podczas produkcji żywności. Oprysk mający na celu zwalczanie strąkowca grochowego należy przeprowadzić w fazie zawiązywania się pierwszych strąków. Następnie warto powtórzyć cały zabieg po około 7–10 dniach, gdy nasiona już dojrzewają. Najczęściej zalecane jest stosowanie środków z grupy pyretroidów lub neonikotynoidów (zawierających acetamipryd). Co ważne, oprysk powinien odbywać się w godzinach wieczornych.

Poza zwalczaniem strąkowca grochowego w postaci oprysku środkami insektobójczymi rolnicy powinny także pomyśleć o odpowiednim stosowaniu płodozmianu na roli. Nie zaleca się bowiem uprawy grochu na tym samym polu przez kolejnych 5 lat. Jedynie wczesna obserwacja, agrotechnika i dobór właściwych preparatów chemicznych mogą przynieść zadowalające efekty w postaci wyeliminowania szkodliwych chrząszczy. Na stronie przedstawiamy opisy i zdjęcia produktów, które nadają się do oprysku w przypadku występowania insektów na uprawach grochu.