Szarłat szorstki

Nazwa łacińska:

Amaranthus retroflexus

Pokrój rośliny:

Wysokość: 15-100 cm.
Liście: u młodych roślin od spodu amarantusowe.
Kwiaty: w zbitym kwiatostanie (kłos), zielonobiałe.

OPIS

Chwasty jednoroczne są problemem dla rolnictwa ze względu na ich szybkie tempo rozmnażania się. Zaniedbane mogą zdominować uprawy, a ich coraz większa ilość będzie pobierać z gleby cenną wilgoć i minerały, w efekcie przynosząc znaczne zmniejszenie plonów. Do takich roślin należy szarłat szorstki – zwalczanie tego chwastu przy pomocy oprysków i innych środków ochrony roślin jest zadaniem, przed którym regularnie stają hodowcy buraków, ziemniaków czy truskawek.

Szarłat szorstki – czym się charakteryzuje?

Ta pospolita roślina, często spotykana na podwórkach, trawnikach i polach uprawnych ma wiele nazw potocznych: nazywa się ją szczurzycą, świńskim chwastem lub amarantnikiem. Charakterystyczne cechy wyglądu szarłatu szorstkiego to:

gruba, twarda łodyga pokryta włoskami,
nibykłosy pełne drobnych, jasnych kwiatów,
podłużne, spiczasto zakończone liście o nieregularnych krawędziach,
mocny, palowy korzeń o lekko różowej barwie,
bardzo różnorodne rozmiary – osiąga od 10 do 130 centymetrów wysokości.

Biologiczna budowa amarantnika sprawia, że jest niezwykle trudny w ręcznym usuwaniu – jego zwalczanie wymaga oprysków nawet na uprawach o małej powierzchni. Szarłat szorstki w burakach cukrowych, ziemniakach, kukurydzy czy truskawkach jest groźny i wymaga zwalczania opryskami. Jego mocny korzeń pobiera bardzo duże ilości wody i minerałów z ziemi, przez co może zrujnować uprawy roślin hodowlanych.

W jakich warunkach najlepiej rozmnaża się szarłat szorstki?

Ten chwast szczególnie dobrze rozwija się na glebach próchnicznych, wilgotnych i lekkich, które zawierają duże ilości soli mineralnych. Sprzyja mu kwaśne podłoże bogate w azot. Jest rośliną, którą można spotkać niemalże w każdej części Polski – często pojawia się na nieużytkach, łąkach i pasach przydrożnych. W korzystnych warunkach szarłat szorstki może rosnąć również na polach uprawnych – zwłaszcza tych, na których sadzi się:

truskawki,
warzywa okopowe, takie jak buraki cukrowe czy ziemniaki,
pomidory,
kukurydzę,
trawy nasienne,
zboża jare.

Roślina należy do chwastów segetalnych – czyli tych, których okres wegetacji jest zbliżony do roślin hodowlanych, co dodatkowo utrudnia jego zwalczanie bez zastosowania odpowiednich oprysków. Lubi ciepłe, nasłonecznione stanowiska, a kwitnąć zaczyna na przełomie maja i czerwca. Szarłat szorstki rozmnaża się szybko głównie dzięki nasionom – jedna roślina może wytworzyć aż do pięciu tysięcy sztuk.

Dlaczego amarantus jest niebezpieczny na polach uprawnych?

Główny powód, dla którego zwalczanie szarłatu szorstkiego w truskawkach, ziemniakach, burakach czy innych roślinach uprawnych jest ważne, to tempo jego rozmnażania się. Lekceważenie jego siewek sprawia, że w korzystnych dla siebie warunkach szybko dominuje uprawy, pobierając z gleby składniki odżywcze – co może okazać się szczególnie dotkliwe w okresie suszy. Okres jego wegetacji sprawia, że jest trudny do usunięcia zarówno metodami ręcznymi i mechanicznymi, jak i poprzez stosowanie oprysków i innych herbicydów.

Dominujący charakter rośliny nie jest jednak jedynym problemem, który może spowodować amarantus. Ten chwast sprzyja rozwojowi innych zagrożeń dla roślin hodowlanych - rozwijają się w nim szkodniki, takie jak chwościk buraka, a także niebezpieczne dla upraw grzyby i choroby, na które podatne są ziemniaki i pomidory czy owoce jagodowe, takie jak truskawki. Szarłat szorstki bez zwalczania opryskiem może również utrudniać zbiory zbóż, prowadząc do zanieczyszczenia plonów i obniżenia ich jakości.

W jaki sposób można pozbyć się szarłatu szorstkiego z upraw?

Ze względu na biologiczną budowę, efektywne zwalczanie amarantusa wymaga zastosowania odpowiednich preparatów. Aby oprysk był skuteczny, nie wystarczy sięgać po herbicydy selektywne do usuwania roślin jednoliściennych - chwast może wykazać się dużą odpornością na niektóre środki, dlatego warto wybierać te, na które jest szczególnie wrażliwy. Warto pamiętać również o zwróceniu uwagi na rodzaj upraw, aby wyeliminować ryzyko, że zastosowane opryski uszkodzą hodowane ziemniaki, buraki, kukurydzę czy truskawki.

W zabezpieczaniu pól uprawnych przed amarantnikiem znaczenie ma również profilaktyka. Ze względu na bardzo dużą ekspansywność tej rośliny odpowiednie opryski do jego zwalczania mogą okazać się niewystarczające - zwłaszcza w tych sezonach, gdy ciepła pogoda sprzyja jego rozwojowi. Zwalczanie szarłatu szorstkiego w ziemniakach, burakach, truskawkach i innych uprawach powinno obejmować również usuwanie go z otaczających pole pasów przydrożnych, łąk czy obszarów ruderalnych.

Ampol-Merol - Twój partner w zwalczaniu zagrożeń dla rolnictwa

Lista dopuszczalnych do stosowania herbicydów i oprysków w Unii Europejskiej zmienia się dynamicznie – jeśli chcesz być z nimi na bieżąco, koniecznie poznaj ofertę Ampol-Merol. Znajdziesz tutaj szeroką ofertę środków ochrony roślin, które pomogą Ci w zwalczaniu szarłatu szorstkiego oraz innych zagrożeń dla rolnictwa. Pomożemy Ci zadbać o bezpieczeństwo buraków cukrowych, kukurydzy, truskawek, ziemniaków i pomidorów - bez zbędnych strat w wielkości plonów.

Okres wegetacji:

Kwiecień - październik

Uprawa:

Brokuł, Burak cukrowy, Burak ćwikłowy, Jęczmień jary, Jęczmień ozimy, Kalafior, Kapusta głowiasta, Kukurydza, Malina, Ogórek gruntowy, Owies, Pomidor gruntowy, Porzeczka, Pszenica jara, Pszenica ozima, Pszenżyto jare, Pszenżyto ozime, Sałata, Truskawka, Wiśnia, Żyto jare, Żyto ozime

Szkodliwość:

Szczególnie niebezpieczny w uprawach szerokorzędowych. Duże właściwości ekspansywne, szybko ukorzenia się i staje się odporny na herbicydy. Wysoka żywotność nasion nawet powyżej 40 lat oraz niesamowita płodność - nawet do 500 tys. szt. Wymaga nagrzanej gleby do kiełkowania.