Jesienne nawożenie rzepaku nawozami wieloskładnikowymi

Tabela 1: Wymagania pokarmowe rzepaku

Jak i czym nawozić przedsiewnie?

Biorąc pod uwagę wymagania pokarmowe rzepaku, idealnym nawozem jest ten, w którym stosunek P:K wynosi 1:2-2,5. Powyższe warunki idealnie spełnia wieloskładnikowy nawóz MacroSpeed^® PERFECT P:K 15:30 + 0,5 Zn + 10,5 SO₃ + 7 CaO.

Przedsiewne nawożenie rzepaku powinno odbywać się tuż przed uprawą roli - pod pług, co zagwarantuje ich głębsze umieszczenie w warstwie ornej i lepszą rozpuszczalność dzięki stałej wilgotności gleby. To z kolei wpływa na jego większą dostępność i efektywniejsze pobieranie.

Coraz częściej w gospodarstwach wielkoobszarowych zauważa się stosowanie nawozów wieloskładnikowych na ściernisko pod gruber. Takie płytkie umiejscowienie składników pokarmowych w glebie jest częstą przyczyną tworzenia się systemu korzeniowego, zwanego potocznie "leniwym", gdyż wysoka koncentracja składników pokarmowych w wierzchniej warstwie gleby nie stymuluje go do wzrostu w głąb profilu, lecz buduje go płytko.

Pamiętajmy, że większość składników pokarmowych pobieranych jest z roztworem glebowym. W lata suche przesuszona wierzchnia warstwa gleby ogranicza ich pobieranie przez rośliny, co wyhamowuje ich wzrost, odbarwia i redukuje starsze liście, a to prowadzi do utraty znacznej powierzchni fotosyntezy.

Co decyduje o tempie rozwoju roślin?

Nawożenie rzepaku azotem i optymalny termin siewu znacznie decydują o tempie rozwoju roślin w okresie  jesiennym, co z kolei bezpośrednio wpływa na ich kondycję i stopień przezimowania. Z reguły producenci rzepaku obawiają się zbyt wysokiego nawożenia azotem w obawie przed obniżeniem jego zimotrwałości.

Pamiętajmy, że obecne odmiany mieszańcowe intensywniej budują biomasę już jesienią i dlatego konieczne jest wyższe nawożenie azotem. I tak, dla przykładu, rośliny, które jesienią tworzą 8 liści właściwych pobierają 60 kg N, natomiast te, które tworzą już 12 liści i dają najwyższy plon (tabela 2) pobierają aż 110 kg N przy obsadzie 50 roślin na 1 m².  

Tabela 2: Wpływ obsady roślin i stopnia rozwoju przedzimowego rzepaku na wysokość plonowania

Źródło: Saatzeitversuche 1991 bis 1996, Flensburg - Maasbüll

Jak rozpoznać niedobory?

W celu wytworzenia tak stosunkowo dużej biomasy rzepak wymaga jesiennego nawożenia azotowego w liczbie 30-40 kg N/ha. W przypadku zaorania słomy zbóż na stanowiskach pod rzepaki należy dostarczyć dodatkowo około 30 kg azotu w celu jej lepszego rozkładu. Tak też pod rzepak ozimy należy wysiać łącznie od 60 do 70 kg azotu na 1 ha w terminie tuż przed siewem lub częściowo po wschodach. Niedobór azotu występuje stosunkowo często na plantacjach nisko nawożonych oraz w lata o wyjątkowo długim i ciepłym okresie jesiennym, co wiąże się z jego wykorzystaniem lub z wymyciem.

Jesienne żółknięcie starszych liści na roślinach (zdjęcie - niedobór N) często jest sygnałem dla rolnika o niedoborze azotu.Taka obserwacja inicjuje zastosowanie azotowego nawożenia rzepaku, ale często jest to zbyt późny termin.

Azotowe nawożenie rzepaku po 15 pażdziernika może przyczynić się do przedłużenia wegetacji jesiennej, co w znaczny sposób osłabi proces hartowania się roślin i przyczyni się do wymarznięcia plantacji. Z tabeli 2 wynika również, że najwyższe plony uzyskujemy z plantacji, na których rośliny wytworzyły powyżej 8 mocnych liści. Taki pokrój rzepak uzyska, jeśli będzie miał odpowiednio zbilansowane jesienne nawożenie NPK + S.

Fosfor to bezcenny składnik, który decyduje o potencjale energetycznym roślin. Bezpośrednio wpływa on na intensywność tworzenia się systemu korzeniowego. Szybki i łatwy rozrost korzeni aktywnie drenuje warstwy gleby, docierając do nowych złoży dostępnego fosforu. Na stanowiska średnio zasobne w fosfor polecam nawóz o wyższej koncentracji tego składnika, gdzie stosunek P:K równa się jak 1:1,5. Produktem spełniającym powyższe kryteria jest nawóz MacroSpeed^® OPTIMA PK (Ca,S) 18-30 (6-6,5) + Zn 0,3%, Mn 0,2%.

Potas ma pozytywny wpływ na stopień przezimowania roślin. Składnik ten istotnie wpływa na ich jesienne zahartowanie. Rośliny niedokarmione potasem i azotem wytwarzają słabą rozetę z małą liczbą liści, co bezpośrednio wpływa na ich niskie plonowanie. Potas kumulowany jest głównie w liściach i łodydze, czyli późniejszej słomie, która po rozdrobnieniu wraca z powrotem do gleby i stanowi bogate źródło tego składnika dla rośliny następczej.

W przypadku gleb ciężkich planowaną dawkę w całości należy zastosować w terminie przedsiewnym, zaś na glebach lżejszych ⅔ rozsiać przed siewem, natomiast ⅓ wczesną wiosną. Dla przykładu - na glebach lżejszych przed siewem - MacroSpeed^® OPTIMA 18:30 w dawce 0,45 t/ha i pogłównie wczesną wiosną - Korn Kali^® w dawce 0,15 t/ha. Taki podział nawożenia potasem zwiększa efektywność jego działania oraz zmniejsza jego straty przez wypłukiwanie.

Mocne rośliny z silną rozetą można uzyskać dzięki jesiennemu nawożeniu rzepaku siarką. Do zbudowania idealnego pokroju rzepak pobiera w tym okresie około 12-15 kg tego pierwiastka. Możemy dostarczyć go wraz z nawozem wieloskładnikowym - MacroSpeed^® PERFECT 15:30, azotowym - Saletrosan^® 26 lub MacroSpeed^® GREEN.

W przypadku kiedy nie wykonaliśmy wapnowania, a była taka konieczność, istnieje możliwość zastosowania nawozu wapniowego formie granulatu. Polecam nawóz wapniowy o nazwie Calciprill^® 110. W 100% składa się z czystej kredy i odznacza się bardzo wysoką reaktywnością. Calciprill^® 110 jest to wysoce skuteczny nawóz granulowany stosowany do odkwaszania gleby oraz stanowi bogate źródło składnika pokarmowego, jakim jest wapń.

Granulowana postać oraz bezpieczna forma kredy pozwalają nam na skuteczne odkwaszanie gleby w dowolnym terminie pogłównym we wszystkich roślinach uprawnych. Rzepak posiada wyjątkowo wysokie zapotrzebowanie na wapń. Pobiera go aż około 70 kg CaO do wyprodukowania plonu w wysokości 4,5 t/ha nasion. To składnik, który w głównej mierze w rzepaku wpływa na budowanie mocnych łuszczyn odpornych na pękanie i osypywanie.

W celu dostarczenia wapnia jako składnika pokarmowego polecam dawki w wysokości 0,3-0,4 t/ha, natomiast w przypadku odkwaszania gleby od 0,6-1,0 t/ha.

Jak wpłynąć na bezpieczne przezimowanie i szybki wiosenny start?

Zbilansowane jesienne nawożenie mineralne rzepaku ozimego zdecydowanie w pełni kształtuje wysokość plonowania roślin. Nadaje im właściwy pokrój, który umożliwia dalsze bezpieczne przezimowanie i szybki wiosenny start.

Zobacz także