Dodatkowe atuty siewu kukurydzy w płodozmianie

Kukurydza to znaczące źródło powstawania próchnicy w glebie. Wprowadzanie materii organicznej do gleby, np. w postaci obornika czy resztek pożniwnych znacznie podwyższa żyzność gleby, która bezpośrednio wpływa na jej urodzajność.

Substancje, występujące na różnym etapie rozkładu, tworzą humus – próchnicę. Stanowi ona jedną z ważniejszych części składowych gleby. Średnio 56% areału w Polsce zawiera poniżej 2% próchnicy, co jest bardzo niepokojące. Z dalszych danych wynika, że 89% gleb w naszym kraju - wg miedzynarodowych konwencji - obejmuje stepowienie z wyraźnymi skutkami suszy, gdzie zawartość próchnicy ustala się poniżej 3,5%. Stąd też prawidłowa agrotechnika, z wykorzystaniem racjonalnego płodozmianu wraz z wprowadzaniem bogatej masy organicznej, jest w stanie przerwać proces zubożania naszych gleb.

Zalety próchnicy i jej wpływ na właściwości gleby

Związki humusowe – próchnica wykazują bardzo szeroki zakres korzystnych właściwości mechanicznych, chemicznych, fizycznycy i biologicznych, które bezpośrednio wpływają na jej urodzajność, czyli wielkość i jakość pozyskiwanego plonu.

Obecność samych resztek pożniwnych nie daje jednak rolnikowi gwarancji podwyższania zawartości próchnicy w glebie. Warunkiem jej powstawania jest obecność życia biologicznego, jakim jest prawidłowo rozwijający się edafon, w którego skład wchodzą: bakterie, grzyby, glony, nicienie, pierwotniaki, znane nam dżdżownice, larwy, owady itd. Kolektywnie prowadzą one bardzo złożone procesy rozkładu materii organicznej w glebie.

Intensywność rozkładu resztek pożniwnych zdecydowanie zależy od: napowietrzenia gleby, jej wilgotności, temperatury, liczebności i aktywności biologicznej (edafon) itp.

Optymalny odczyn gleby 

Z kolei bardzo ważnym czynnikiem wpływającym między innymi na rozwój edafonu jest odczyn gleby.

• wymywanie Ca ++,
• pobieranie go przez rośliny uprawne,
• neutralizację przez kwaśne nawozy mineralne,
• wydzielane kwasy korzenne.

W związku z powyższym roczny bilans wapnia kształtuje się na poziomie od 300 do nawet 700 kg reaktywnego wapnia na jednym hektarze. Niedobory wapnia, a zatem spadek pH gleby w znacznym stopniu ogranicza rozwój życia biologicznego, a co za tym idzie powolny rozkład resztek pożniwnych.

Pamiętajmy, że pozostawiając substancje organicznena na polu, musimy zadbać o właściwy odczyn gleby, który powinien być obojętny z tendencją do lekko kwaśnego na glebach lżejszych.

Humus jako ważna część składowa gleby

Kukurydza to roślina produkująca olbrzymią biomasę średnio około 70-90 ton. Stąd też z gleby pobiera znaczne ilości składników pokarmowych, które po zbiorze w postaci resztek pożniwnych ponownie trafiają do gleby.

Stanowią one bogate źródło składników pokarmowych dla roślin następczych, ale dopiero po ich uprzedniej mineralizacji. Jest to bardzo cenne źródło składników pokarmowych uwalnianych w wyniku rozkładu, ale i doskonała materia do tworzenia się ważnej części składowej gleby: humusu - próchnicy.

Rola nawozów wapniowych w procesie mineralizacji

W celu szybkiego rozkładu - mineralizacji - należy po zbiorze kukurydzy zastosować nawozy wapniowe wykazujące największą reaktywność (wysoka wartość nawozowa), takie jak: Omya Calciprill 110, Granukal, wapno węglanowe Morawica lub wapno dolomitowe Radkowice. 

Sypkie nawozy wapniowe jesienią należy dokładnie wymieszać z glebą, wykonując talerzowanie, którego celem będzie:

• rozdrobnienie  grubych części łodyg i korzeni,

• wymieszanie ich z glebą i nawozem wapniowym,

• napowietrzenie,

• zniszczenie rosnących chwastów.

Nawozy wapniowe granulowane przez cały okres agrotechniczny

Natomiast nawozy granulowane, takie jak Omya Calciprill 110 czy Granukal powstałe w całości z kredy można zastosować w każdym okresie agrotechnicznym włącznie z terminem wiosennym - pogłównie po wschodach roślin.

Po zbiorze kukurydzy do gleby powraca aż 40% pobranego azotu oraz znaczne ilości potasu od 50 do 60%. Dla prawidłowego rozkładu tej materii jest zbędne jesienne nawożenia azotem w celu jej szybszego rozkładu (stosunek C:N), ale konieczne jest wapnowanie z wykorzystaniem dobrej jakości nawozów wapniowych.

Według Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu wapnowanie ścierniska po kukurydzy uwalnia więcej kwasów huminowych niż nawozy azotowe, na co wskazują wyniki zawarte w poniższej tabeli:

Kukurydza lubi wapń

Wymagania pokarmowe kukurydzy co do wapnia są bardzo wysokie, gdyż do wyprodukowanie 1 tony zielonej masy zużywa 2 kg CaO, zatem przy plonie 65 t/ha pobiera aż 130 kg CaO. Dodając do bilansu wapniowego jego wymycie, neutralizację powstałą przez nawozy mineralne i kwasy korzenne należy dostarczyć od 540 do 660 kg CaO na 1 ha. Właściwa agrotechnika i odpowiedni dobór nawozów wapniowych w znacznym stopniu może włynąć na zwiększenie urodzajności gleb.

Rolnicy poprzez intensywniejsze wprowadzanie nawozów wapniowych na swoje pola aktywują życie biologiczne w glebie, zwiekszają udział dostepnych składników pokarmowych, poprawiają jej strukturę, co bezpośrednio wpływa na wielkości plonu i opłacalność produkcji.

Nakłady poniesione na nawożenie wapniowe są niewspłómiernie niższe od długoosiągalnych korzyści powstałych w prododukcji roślinnej z wykorzystaniem dobrych nawozów wapniowych podpartych atestem.